આ તો જસ્ટ વાત છે !

આજની પેઢીના સંતાનોને વેકેશનમાં બહાર ફરવું વધારે ગમે છે.,

તેથી હવે તેઓ વેકેશનમાં

મામાને ઘેરે જવાની જિદ્દ કરતાં નથી…

કોઈ એમના ઘરે પણ મહેમાન થઈ આવે એવું

તેઓને ગમતું નથી….

સંતાનોને એમના ઝુંડ સિવાય બીજા સાથે ફાવતું નથી., 

એકલા રહેવાની ફેશન

ફૂલીફાલતી ગઈ છે તેથી

કોઈની હાજરી ગમતી નથી….

રહી વાત મમ્મી પપ્પા -

દાદા દાદીની તો સાથે

વિડીયો કોલિંગથી

હાય હેલો કરી લઈએ છે..

એમને જોઈતી જરૂરી વસ્તુઓ ઓનલાઈન ઓર્ડર કરી દે છે..

હવે તો એમને પણ આદત પડી ગઈ છે, તેથી એકલતા કનડતી નથી..

અને કનડતી હોય તો

કહેવાની હિમ્મત નથી….

હવે તો લોહીના સંબંધોને પણ ઓનલાઈનની આદત પડી ગઈ છે …

માણસાઈ ગુજરી બજારમાં વેચાતી થઈ ગઈ છે..

દુ:ખ તો ઘણું બધુ છે પણ

દુખ જ નથી એવું કહેવાની આદત પડી ગઈ છે..

નવા પાડોશી બોલતા નથી

ને જે જૂના છે તે

એકબીજાની ખુશીઓ પર અદેખાઈ કરતાં થઈ ગયા છે,

વાટકી વ્યવહાર તો સાવ ભુલાઈ ગયા છે..

દહીંનું મેળવણ કોણ માગવા જાય

દહીં જ ઓનલાઇન મંગાવતા થઈ ગયા છે..

બધા જ પોતપોતાના ઘર પૂરતા જ મર્યાદિત જીવન જીવતા થઈ ગયા છે…..

મરણ પ્રસંગના બેસણાં ધીમે ધીમે બધા જ ઓનલાઇન કરતાં થઈ ગયા છે,

કોઇની પાસે ટાઈમ નથી… તેથી બારમાં તેરમાંની વિધિ પણ અગ્નિદાહના દિવસે જ સ્ંપન્ન કરી દેવાય છે….

દુ:ખ વ્યક્ત કરવાનો

ખરો ખરખરો ખોવાઈ ગયો છે.

 

બારણે સાઇકલની જગ્યાએ સાંકડી ગલીમાં ફોરવિહલર ઊભી થતાં જાય છે.,

ખરેખર તો મોંઘવારી કોઈને જ નડતી નથી…

અને જેને નડે છે એને સહન કરવાની આદત પડી ગઈ છે ….

વોટ્સએપ અને ઇન્સ્ટગ્રામ રિલ્સના નામે સ્વછ્ન્દતા છકી ગઈ છે….

ઓરિજિનલ ઉમળકો

લુપ્ત થઈ ગયો છે

માણસાઈની સાવ જ પડતી થઈ ગઈ છે….. 

- ભયના ઓથાર નીચે સલામતી દબાઈ ગઈ છે 

- કાવાદાવાની બોલબાલા વધી ગઈ છે 

-હડપ કરી જવાની વૃતિ વધી ગઈ છે …..

દુ:ખ તો છે પણ એ હવે મારા પૂરતું મર્યાદિત થઈ ગયું છે !

બસ આ તો વાતવાતમાં

અભિવ્યક્ત થઈ ગયું છે !

*આ તો જસ્ટ વાત છે !*

બાકી બીજું બધુ અહીં

રાબેતા મુજબ ચાલે છે...

          

બિનજરૂરી ચીજ વસ્તુઓ

એક વાણીયાએ નવી મોટી દુકાન ખોલી.... 

અને દુકાનના ખાતમુહૂર્તમાં એક "સાચા સંત" ને બોલાવ્યા.                     બધી વિધિ પતી ગયા પછી શેઠે "સંત" ને કહ્યું કે આ દુકાનમાં "એકવીસ હજાર" વસ્તુઓ મળે છે. 

આપને જે જરૂરી હોય તે બેજીજક લઈ લેજો.

"સંત" હસ્યા અને બોલ્યા મને આમાંથી એકપણ વસ્તુ જીવવા માટે જરૂરી નથી લાગતી.. 

અને મને એ વાતનુ આશ્ચર્ય થાય છે કે માણસો બીનજરૂરી એકવીસ હજાર વસ્તુ વાપરે છે.

અહીં આ વાર્તા પુરી થાય છે..... 

અને

હવે અહીંથી આપણી સાચી વાત શરૂ થાય છે. .

આપણે આવી અનેક બીનજરૂરી વસ્તુ વગર ઘડી પણ ચલાવી નથી શકતા.

ઓડોનીલ જેવા એરફ્રેશનર વગર કેટલા જણાનો શ્વાસ રૂંધાઈ ગયો છે ?

હાર્પીક વગર કોની લાદીમાં ધોકડ ઉગી ગઈ છે ?

ફેશવોશ વગર કઈ બાઇને મુછુ ઉગી નીકળી છે ?

હોમ થીએટર લાવી કયો મરદ કલાકાર બની ગયો છે ?

કંડીશનરથી કોના વાળ પંચોતેર વરસે મુલાયમ અને કાળા રહી ગયા ?

ડાઈનીંગ ટેબલ વગર જમવા બેસનારને શું ઘુટણનો વા થયો છે ?

હેન્ડવોશ વગર આપણા કયા ડોસાને કરમીયા થયાં હતા ?

ડિઓડન્ટ છાંટીને નીકળ્યા પછી આપણને કેટલા દોડી દોડી સુંઘવા આવે છે ?

કુદરતની તમામ વ્યવસ્થાઓ સામે આપણે ચેલેન્જ કરીએ છીએ.

બાકી...

બગલો કયા શેમ્પુથી નહાય છે ?

મોરલો પોતાનો રંગ અકબંધ રાખવા કયુ વોશ કંડીશનર વાપરે છે ?

મીંદડીને કે દિ' મોતીયા આવી ગયા ?

સસલાના વાળ કોઈ દિ' બરડ અને બટકણાં જોયા છે ?

કઈ બકરીનાં દાંતમાં કેવીટી થઈ છે ?

ઈનહેલર કે બામ વગર પણ કુતરાનું નાક ગંધ સુગંધ પારખે જ છે.

અલાર્મ વગર કુકડો ઉઠે જ છે.

મધમાખીને હજી ઈન્સ્યુલીનનુ ઈંજેકશન લીધા વગર સુગર કંટ્રોલમાં જ છે.

સીસીટીવી કેમેરા વગર કઈ ટીટોડીના ઈંડા ચોરાઈ ગયા છે ?

આજકાલના માણસને દુખી કરવો બહુ સહેલો છે. 

માણસ પૈસા ખર્ચીને દુ:ખી થવાની ચીજો ખરીદી લાવે છે.

નેટ બંધ કરો તો દુ:ખી,

લાઈટ જાય તો દુ:ખી,

ગાડીના એક પૈડામાંથી હવા કાઢી નાખો તો દુ:ખી,

મોબાઈલનું ચાર્જર બગડે દુ:ખી,

ટીવીનો કેબલ કપાઈ તો દુ:ખી,

મચ્છર મારવાની અગરબતી ન મળે તો દુખી,

બહેનોને યોગ્ય મેકઅપ ના મળે તો દુ:ખી,

કપડાંની જોડીનું મેચીંગ ના મળે તો દુ:ખી.

આ વર્તમાનમાં માણસને દસ મીનીટમાં વીસ પ્રકારે દુખી કરી શકાય.

જયારે ગોળ સાથે બે રોટલા દબાવી પીલુડીને છાંયે પાણાનું ઓશીકું કરી સુઈ જાય ત્યારે તેને દુખી કરવો હોય તો ખુદ ચૌદ ભુવનના માલીકને આવવું પડે.

જેમ સગવડતા વધે એમ દુખી થવાની તકોમાં ઉમેરો થતો રહે છે.

જો તમને આ વાત સારી અને સાચી લાગે તો તમે પણ "એક વાર વિચારજો".

વાત સાચી છે કોઇને ખરાબ લાગેતો 🙏🏻 માફ કરજો

ખાડાનો ઈન્ટરવ્યૂ

પત્રકાર: તો ખાડા તું કેવી રીતે પડ્યો?

ખાડો: તમે મને વિવેકથી બોલાવો તો જ હું ઈન્ટરવ્યૂ આપીશ. બાકી તમે’ય જાવ ખાડામાં.

પત્રકાર: અરે! ના ના! શ્રી ખાડાભાઈ તમારા પ્રાગટ્યની કથા સંભળાવી પ્રજાજનોને ધન્ય કરશો પ્લીઝ!

ખાડો: હા, હવે બરાબર! એક્ચ્યુલી પાંખવાળા મકોડા અને ખાડાઓનો જન્મ દર ચોમાસે થાય છે. અમારી કોઈ ચોક્કસ જન્મતારીખ નથી હોતી.

પત્રકાર: અચ્છા! પણ તમારું આયુષ્ય કેટલું?

ખાડો: નવી ગ્રાન્ટની ટકાવારી નક્કી થાય એટલુ.

પત્રકાર: તમને ક્યારેય ગીલ્ટી ફીલ થાય?

ખાડો: શું કામ? રોડ બનાવનારાઓને ન થાય, ભેળસેળ કરનારાઓને ન થાય, ખોટા બીલ પાસ કરનારાઓને ન થાય, ઉદ્ઘાટન કરનારાઓને ન થાય તો અમને શા માટે ગીલ્ટી ફીલ થાય..?

પત્રકાર: તેમ છતાંય કશુંક તો થતું હશે ને?

ખાડો: હા, ઉપર લખ્યા એ કોઇને ગીલ્ટી ફીલ નથી થતુ એનું ફીલ જરૂર થાય. પણ નસીબ પ્રજાના...

પત્રકાર: ખાડાના પ્રકાર હોય?

ખાડો: જી બિલકુલ, ગાલના ખાડા અને પેટના ખાડા.

પત્રકાર: અરે સરજી એમ નહી, તમારા ખાડામાં અન્ય પ્રકાર હોય? કે પછી એક જ પ્રકાર હોય?

ખાડો: ઓહ! આઈ સી! અમારામાં એક વાંઢો ખાડો હોય. જે કોઈપણ વાહન ચાલક કે વટેમાર્ગુને દૂરથી પણ દેખાઈ જાય. જેથી બધા તેને તારવીને જ ચાલે. દેખતો કોઈ માણસ અને ખાસ કરીને સ્કુટી ચલાવતી કોઈ બહેનો તેમાં પડે નહી.

પત્રકાર: અચ્છા તો વાંઢો ખાડો છે તો પછી પરિણીત ખાડો?

ખાડો: હોય ને! એ તેનાથી સાવ નજદીક હોય.

પત્રકાર: સાહેબજી વાંઢા ખાડા અને પરિણીત ખાડામાં ફર્ક શું?

ખાડો: બસ એજ બંને ખાડા હોય.

પત્રકાર: અરે પણ સરજી તો તમે બે’યના અલગ અલગ નામ શા માટે આપો છો?

ખાડો: તમારી ચેનલની T.R.P. વધેને એટલે! આવું કશું હોય તો જ તમે આખો’દિ બ્રેકિંગમાં ચલાવોને...!

પત્રકાર: ઓ માય ગોડ! તમે તો બહુ શાર્પ છો!

ખાડો: શાર્પ નહી રાઉન્ડ છું.

પત્રકાર: કોઈ પાર્ટીના પ્રવક્તા જેવું માઈન્ડ છે તમારૂ ખાડાસર!

ખાડો: એ પણ પાર્ટીના ખાડા પૂરવા જ પ્રવક્તા બનાવાયા હોય છે ને!

પત્રકાર: ખરૂ! સર સીરીયસલી ખાડાના પ્રકાર હોય ?

ખાડો: એક ઊંડો અને એક છીછરો; એક જીવલેણ ને બીજો સાદો; એક પાણીવાળો ને બીજો ગારાવાળો; એક વિઝીબલ અને બીજો ઈનવિઝીબલ; એક રસ્તાનો અને બીજો રિશ્વતનો...! બોલ...!

પત્રકાર: બાપ રે! ગોટ ઈટ! મિસ્ટર ખાડાસર તમે ખુશ ક્યારે થાવ?

ખાડો: જ્યારે કોઈ કોર્પોરેટર કે નેતા અમારામાં પડે ત્યારે.

પત્રકાર: હા હા હા..! ઇન્ટરેસ્ટીંગ. બદલાની ભાવના?

ખાડો: ના રે! પિતૃભાવના. એ માલિક તેરે બંદે હમ.

પત્રકાર: ખાડાને કાન હોય?

ખાડો: હા, હોય પણ રાજનેતા જેવા... કાયદાનું જ સાંભળીયે.

પત્રકાર: લોકો ખાડામાંથી પસાર થાય ત્યારે જનરલી શું બોલે?

ખાડો: બીપ..બીપ... લખી ન શકાય એવું બોલે.

પત્રકાર: આખો દિવસ સૌ કોઈ ગાળો જ આપે ધીસ ઈઝ નોટ ફેર.

ખાડો: કરે હરદા અને ભરે ભીમદા.

પત્રકાર: આ બંને ખાડાના નામ છે?

ખાડો: (નિ:સાસો નાંખીને..) ના લ્યા! કહેવત છે. પણ તું ભલામણથી પત્રકાર થયો હોય એટલે તને ન ખબર હોય.

પત્રકાર: પ્રજા વિશે તમારું મંતવ્ય શું?

ખાડો: પ્રજા માત્ર નિર્દોષ જ નથી કેટલેક અંશે નિર્માલ્ય પણ છે. ટેક્સ ભરે છે, મતદાન કરે છે પણ ભ્રષ્ટાચાર ભાળીને મૌન સેવે છે.

પત્રકાર: એટલે તમે ખાડાની ઉત્પત્તિ માટે પ્રજાને કસૂરવાર ઠેરવો છો?

ખાડો: ના, પ્રજાની ઉદાસીની.

પત્રકાર: સજા તો પ્રજા જ ભોગવે છે ને!

ખાડો: હાથના કર્યા હૈયે વાગે.

પત્રકાર: અલગ-અલગ એઈજ ગ્રુપવાળા તમને ભટકાય ત્યારે તમને શું ફીલ થાય?

ખાડો: લાંબુ છે રહેવા દે ને!

પત્રકાર: અરે ક્યોને! એક્સક્લુઝીવ ઈન્ટરવ્યૂ છે પ્લીઝ ખાડા અંકલ...!

ખાડો: અંકલ વાળો થા માં.. ‘અભી તો મૈ જવાન હું’.

પત્રકાર: હે’ય ધેટ્સ ફાઈન... મોટા થઈને તમારે શું બનવું છે?

ખાડો: કુવો

પત્રકાર: નાઇસ

ખાડો: હા, એમા બધા નાય જ...!

પત્રકાર: અલગ-અલગ એઈજ ગ્રુપની ફીલીંગ કહોને.

ખાડો: કોઈ જુવાન છોકરી તૈયાર થઈને બંબાટ જતી હોય ત્યારે થાય કે આ મારી પાસે ન આવે તો સારૂ બીચાડીનો નવો ડ્રેસ બગડશે...! સિગરેટ પીને કોઈ જુવાન ખોટું બોલતો જતો હોય તો થાય કે આનો જરા મોબાઈલ ખાડે નાંખુ. કોઈ સિનિયર સિટીઝન રિક્ષામાં જતા હોય તો થાય કે સૌથી ઓછી તકલીફ આપુ. કોઈ માં બાળકને લઈને જતી હોય ત્યારે મને એમ થાય કે હું એ સ્કુટીના ટાયર નીચે હાથ રાખીને રોદો ખમી લઉં અને કોઈ ગરીબ સગર્ભાને લઈને કોઈ હોસ્પિટલ જતું હોય ત્યારે...

પત્રકાર: ત્યારે શું? બોલો. કેમ અટક્યા?

ખાડો: ત્યારે ખાડો થવાનું દુઃખ થાય. આપમેળે બુરાઈ જવાનું મન થાય છે. પણ...!

પત્રકાર: ઓહ..! તમે તો ઈમોશનલ થઈ ગયા.

ખાડો: હા, દિલથી થઈ ગયો. T.R.P. વધારવા માટે રડવાનું મને નથી આવડતું.

પત્રકાર: છેલ્લા એક-બે સવાલ. તમારા જીવનમાં પાણીનું મહત્વ?

ખાડો: ઓક્સિજન જેટલું. કોરો ખાડો ઓછો જોખમી હોય છે ભીના ખાડાથી સાવચેત રહેજો.

પત્રકાર: કેવી કોન્ટ્રોવર્સી છે ખાડા સાહેબ! કે સોસાયટીમાં ભીના લોકો ભરોસાપાત્ર હોય અને ખાડામાં?

ખાડો: સમાજમાંથી ભીના લોકો ઘટી રહ્યા છે એટલે તો ખાડા વધી રહ્યા છે.

પત્રકાર: છેલ્લો સવાલ સરજી! જુદી જુદી ફેકલ્ટીના લોકો તમને ક્રોસ કરે ત્યારે તમને કેવી લાગણી અનુભવાય?

ખાડો: રહેવા દે ને ભાઈ! બહુ બોરીંગ થાશે.

પત્રકાર: ના ખાડાશ્રી પ્લીઝ કહો. સત્ય તો બહાર લાવવું જ છે.

ખાડો: કોઈ ડૉક્ટર જ્યારે મને ક્રોસ કરે ત્યારે મને થાય કે એ પડે નહી તો સારૂ. કોઈ પોલીસ કે વકીલ નીકળે ત્યારે થાય કે લાવ આને યાદ કરાવું. કોઈ કવિ નીકળે તો એ બીચાકડાનું હું ધ્યાન રાખું કારણ કે એની પાસે એક જ ઝભ્ભો હોય તો!

પત્રકાર: અને કોઈ નેતા નીકળે તો?

ખાડો: બીપ...બીપ...બીપ...

પત્રકાર: હલ્લો સર... હલ્લો... કોઈ નેતા વખતે?

ખાડો: બીપ...બીપ...બીપ... (જોરથી અને ૨ વાર)

પત્રકાર: આઈ થીંક ખાડાજીનું મૌન શરૂ થઈ ગયુ છે. તો દોસ્તો આ હતો ખાડાજીનો એક્સક્લુઝીવ ઈન્ટરવ્યૂ. જે માણવા માટે અમારી ફલાણી ઢીંકણી પૂંછડી ચેનલ સબસ્ક્રાઇબ કરો અને હા બેલ આઈકન દબાવવાનું ના ભૂલતા. થેંક્યું.

(ત્યાં જ પત્રકારને ફોન આવ્યો કે તેની ચેનલના બોસ ખાડામાં પડીને દવાખાને દાખલ થયા છે.)

હાયરામ : કોઈને ધક્કો ખવડાવો તો પુણ્ય મળે કે પાપ ?

લેખન : સાંઈરામ દવે 

રુમા દેવી .. શૂન્યથી શિખર સુધીની સફળતાની સફર

શરૂઆતમાં રૂમાએ તેના તમામ સપના છોડી દીધા હતા, પરંતુ નસીબને કારણે આજે તે ખૂબ જ સફળ મહિલા બની છે, જો આત્મવિશ્વાસ મજબૂત હોય તો અશક્યને શક્ય બનાવી શકાય છે. માત્ર 8 ધોરણ સુધી ભણેલી રુમા દેવી, શૂન્યથી શિખર સુધી કઈ રીતે પહોંચી ? જાણો તેની સફળતાની સફર...

એવું કહેવાય છે કે આજની દુનિયામાં મહિલાઓ પુરુષો કરતાં વધુ એડવાન્સ છે અને દેશનું નામ રોશન કરે છે એટલું જ નહીં તેમના પરિવારનું ગૌરવ પણ વધારે છે. હકીકતમાં, આજે અમે તમને એક એવી મહિલા વિશે જણાવીશું જેણે પોતાના જીવનમાં ઘણો સંઘર્ષ કર્યો છે અને ઘણી મહિલાઓ માટે પ્રેરણા બની છે અને ઘણી મહિલાઓના જીવનમાં સુધારો કર્યો છે.

સામાજિક કાર્યકર્તા/આંતર રાષ્ટ્રીય ફેશન ડીઝાઈનર/ રાજસ્થાની-ભારતીય કળાને વિશ્વ સ્તર રજૂ કરનાર રુમા દેવી 5 ઓગષ્ટ 2022ના રોજ અમેરિકા પહોંચી છે. 6-7 ઓગષ્ટ ન્યૂયોર્કમાં; 8-10 ઓગષ્ટ લાસ વેગાસમાં; 11 ઓગષ્ટ લોસ એન્જેલન્સમાં / 12-13 ઓગષ્ટના રોજ ન્યૂજર્સીના એટલાન્ટિક સિટી ખાતે કોન્ફરન્સ તથા હસ્તકલા પ્રદર્શનમાં ભાગ લેશે. એટલાન્ટિક સિટીમાં 25 હજારથી વધુ NIR ભાગ લેશે ! 14-31 ઓગષ્ટ દરમિયાન વોશિંગ્ટન /નિયૂયોર્ક/ હ્યુસ્ટન વગેરે શહેરોમાં રુમા દેવી માટે સન્માન સમારંભ યોજાશે ! 2020માં, રુમા દેવી હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીમાં પ્રવચન આપી ચૂકી છે; અમેરિકાની આ તેમની બીજી યાત્રા છે.

આજે આપણે એવી ઘણી સ્ત્રીઓ વિશે જાણીએ છીએ જેમણે હાઉસિંગ ઉદ્યોગ દ્વારા ઘણી સ્ત્રીઓને રોજગારી આપી છે અને તે જ સમયે તેઓ પોતે સમૃદ્ધ બની છે. આજે આપણે એ જ મહિલા વિશે વાત કરીશું જે ઘણી મહિલાઓને રોજગાર આપે છે. જાણવા મળ્યું છે કે રાજસ્થાનના બાડમેરના રાવલસર જિલ્લામાં રહેતી તીરુમા દેવીએ પોતાની નબળી આર્થિક સ્થિતિ હોવા છતાં જીવનમાં સફળતા મેળવવા માટે સંઘર્ષ કર્યો હતો.

રાજસ્થાનના બાડમેર જિલ્લાના રાવતસર ગામની ખેડૂત પરિવારની રુમા દેવી 32 વર્ષની છે. માત્ર 8 ધોરણ સુધી ભણેલી રુમા દેવી, શૂન્યથી શિખર સુધી કઈ રીતે પહોંચી? ધગશ તમામ અવરોધોને દૂર કરી દે છે ! અડગ મનોબળ નિષ્ફળતા પર વિજય મેળવે છે. રુમા દેવી ભરતકામ શીખીને ફેશન ડીઝાઈનર બની; શરુઆતમાં નકશીદાર થેલીઓ તૈયાર કરીને દુકાનોમાં આપી; ધીરે ધીરે ડીમાન્ડ વધી. 2008માં 10 મહિલાઓ સાથે મળીને સ્વસહાયતા જૂથ બનાવ્યું. દરેકે 100-100 રુપિયા કાઢીને સ્ટિચિંગ મશીન ખરીદ્યું અને ભરતકામ તથા હેન્ડીક્રાફ્ટનું કામ શરું કર્યું. પોતાનું સશક્તિકરણ કર્યું સાથે હજારો મહિલાઓને પગભર કરી ! તે 4 વરસની હતી ત્યારે માતા ગુજરી ગઈ હતી. 17 વરસની ઉંમરે તેના લગ્ન થઈ ગયા હતા. ઘરની આર્થિક સ્થિતિ ખરાબ હોવાથી પોતાના બિમાર દિકરાની સારવાર કરાવી ન શકી; એટલે દિકરો ગુમાવ્યો ! તે ભીતરથી તૂટી ગઈ હતી, પરંતુ હાર ન માની. મહિલાઓને જોડવાનું કામ મુશ્કેલ હતું. પતિઓ વિરોધ કરતા હતા. પરંતુ આજે 30 હજારથી વધુ મહિલાઓ જોડાયેલી છે. મહિલાઓના હાથમાં પૈસા છે. તે સ્વતંત્ર હોવાનો અહેસાસ કરે છે. જે ઈચ્છે તે કરી શકે છે. પોતાની દિકરીઓને ભણાવે છે; તેઓ ઈચ્છે કે પોતે અભણ રહી તે રીતે દિકરીઓ અભણ ન રહે !

2018માં રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા ‘નારી શક્તિ પુરસ્કાર’ મળ્યો. રુમા દેવી એક બ્રાન્ડ બની ગઈ છે. પરંપરાગત અને મોડર્ન સાડીઓ/દુપટ્ટા /કુર્તા/ કર્ટેન્સ વગેરે ફેશન પ્રોડક્ટ બનાવે છે. અમેરિકા/મલેશિયા/જર્મની/સિંગાપુર/શ્રીલંકા વગેરે દેશોમાં પોતાની હસ્તકળાના પ્રદર્શન કરી ચૂકી છે. રુમા દેવી કહે છે : ‘શરુઆતમાં મુશ્કેલીઓ બહુ આવી. પાડોશીઓ પૂછતા હતા કે રુમા દેવી ક્યાં જાય છે? કોને મળે છે? શું કામ કરે છે? મેં કોઈની વાત ન સાંભળી, કેમકે હું સાચું કામ કરી રહી હતી. હું ખોટું કામ કરતી ન હતી, એટલે લોકોની વાત સાંભળવાની જરુર ન હતી. આગળ વધવા ઈચ્છતા હોઈએ તો પાછું હટવું ન જોઈએ; મક્કમ રહેવું પડે !’

ઘરમાં બેસીને પૈસા કમાવવા અને પૈસા કમાવવા માટે ક્યાંય જવાની જરૂર નથી. આ સફળતાનું કારણ એ છે કે હસ્તકલાની માંગ વધી રહી છે. ઘણા એનજીઓએ આ મહિલાઓને તાલીમ આપવા અને પ્રોડક્ટ્સ બનાવવા અને વેચવામાં ઘણી મદદ કરી. આજે આ સંસ્થાની વાર્ષિક આવક કરોડો રૂપિયા થઈ ગઈ છે. આ કામ માટે રૂમા દેવીને ઘણા પુરસ્કારોથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે.

આ મહિલા ગામમાં રહીને દરેક કામ શરૂ કરવામાં સફળ રહી હતી, તેથી રૂમાને વિદેશ પ્રવાસ માટે પણ આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું અને આજે તે ઘણી મહિલાઓને રોજગારી પૂરી પાડે છે. ખરેખર ધન્ય છે. આ મહિલાનું કામ જેણે પોતાના દમ પર ઘણા લોકોને રોજગારી આપી છે અને સફળતા પ્રાપ્ત કરી છે.

મહાભારત અને મિત્રતા

યોગેશ્વર કૃષ્ણ ભીષણ યુદ્ધ ખાળવા છેલ્લો પ્રયાસ કરી જોવા. સંધિપ્રસ્તાવ લઈ હસ્તિનાપુર જાય છે. આખી ઘટના ખૂબ જાણીતી છે. આ ઘટનાનું દિનકર એ રશ્મિરથીના સૌથી લોકપ્રિય એવા તૃતીય સર્ગમાં અદભૂત વર્ણન કર્યું છે. તમામ સમજાવટ બાદ પણ  યુદ્ધ એ જ અંતિમ ઉપાય રહે છે ત્યારે કૃષ્ણ પોતાની પ્રથમ રાજનીતિ આજમાવે છે. કૃષ્ણ પોતાના રથમાં કર્ણને બેસાડીને લઈ જાય છે...કૃષ્ણએ જીવનમાં બે જ વ્યક્તિને પોતાના રથમાં પોતાની સાથે બેસાડ્યા છે...એક રૂકમણી અને બીજો કર્ણ....!

અને ત્યાં કૃષ્ણ કર્ણને સમજાવે છે...હે દાનવીર કર્ણ તું ખોટી સંગતમાં છે..તું જાણતો નથી તું કોણ છે...તું રાધેય નહીં તું કાંતેય છે...તું અધિરથનો નહીં પણ સૂર્યનો પુત્ર છે.તું જ્યેષ્ઠ પાંડવ છે.તું રાજ ભોગવવાનો અધિકારી છે..હું જાણું છું તું દ્રૌપદીને પ્રાપ્ત કરવા ઈચ્છતો હતો...જ્યેષ્ઠ પાંડવ તરીકે એના પર પ્રથમ તારો અધિકાર હશે...આ રાજ આ કાજ આ સઘળું તારું થઈ શકે જો તું આ યુદ્ધમાં અમારી પડખે આવી જા...

અને કર્ણ ખડખડાટ હાસ્ય સાથે કૃષ્ણે કહે છે...હે યોગેશ્વર..તમે કોને લલચાવી રહ્યા છો...? એ મારી માતા કેવી રીતે હોઈ શકે જેણે જન્મની સાથે અશ્વમતી નદીમાં વહાવી દીધો..શું એ જાણે છે કે અશ્વમતી થી ગંગા સુધી પહોંચતા મેં કેટલા પ્રવાહ બદલ્યા છે...? હું આખી જિંદગી મારા માથે સુતપુત્રનો કલંક લઈ ફર્યો છું...દ્રોણે વિદ્યા આપવાની ના પાડી દીધી..દ્રૌપદીએ મને વરવાની મનાઈ કરી દીધી...જીવનની પળે પળ મેં આ કડવા ઘૂંટ પીધા છે.જ્યારે કોઈ મારી સાથે નહોતું મને દુર્યોધને સાથ આપ્યો...દુર્યોધન મારો મિત્ર નહીં પણ એકરીતે મારી માતા છે..બધાએ નકાર્યો ત્યારે એક દુર્યોધન હતો જેને મને અપનાવ્યો...આ આખા યુદ્ધનું મંડાણ દુર્યોધને મારા પર વિશ્વાસ રાખી કર્યું છે....એને વિશ્વાસ છે કે કર્ણ સાથે છે તો હાર થઈ જ ન શકે...અને તમે કહો છો કે આ બધા માટે હું એને છોડી દઉં...એ શક્ય નથી..એ ક્યારેય ન થઈ શકે....હવે તો મેદાને મળીશું મોહન....કહી કર્ણ રથમાંથી ઉતરી જાય છે...આ સાંભળી કૃષ્ણ કહે છે...ધન્ય છે કર્ણ તને અને તારી મિત્રતાને ધન્ય છે...!

પછી તો મહાભારત મુ યુદ્ધ મંડાય છે...કવચ કુંડળ દાન થાય છે...અશ્વસેન નાગની મદદ લઈ કર્ણને અર્જુનને હણવાનો મોકો મળે છે...ત્યારે પણ કર્ણ કહે છે નહીં અશ્વસેન હું છળ કરીને આ યુદ્ધ નહીં જીતુ...અને એ જ કર્ણને રથનું પૈડું ધરતીમાં ગડાય ત્યારે કૃષ્ણ કહે અર્જુન હણી નાખ કર્ણને..અર્જુન કહે છે આ તો યોગ્ય નથી...ત્યારે કૃષ્ણ કહે છે ભાઈ હણી નાખ આ વખત છે ..એ કર્ણ છે...તું ઓળખતો નથી એ ઇન્દ્રને હણી શકે અરે ઈન્દ્ર શું સ્વયં મને હણી શકે તો તું શું ચીજ છે...? તું જીતવા માટે લડે છે ..એ મિત્રતા માટે લડે છે પાર્થ...એ ન ભૂલ..

કર્ણ હણાય છે...અને કર્ણના જીવનની કરુણતા જુઓ મરણપથારીએ એની પરીક્ષા થાય છે...સોનુ દાનમાં માંગવામાં આવે છે...પથ્થર વડે દાંત તોડી સોનાનો દાંત આપી દે છે...

 યાદ નથી આવતું કે કૃષ્ણએ આખા જીવનમાં કોઈનો અગ્નિસંસ્કાર કર્યો હોય..પોતાના પુત્ર પ્રદ્યુમ્નનો પણ નહીં....પણ કર્ણનો અગ્નિસંસ્કાર સ્વયં કૃષ્ણ કરે છે...!

મિત્ર આવા હોવા જોઈએ...અને મિત્ર આવા બનવું જોઈએ કે સ્વયં ત્રિભુવનના નાથને તમને હરાવવ્યા યુદ્ધ નહીં છળ કરવું પડે.....!

પોઝિટિવ સ્ટોરી :- છુટ્ટા પૈસા

પ્લેટફોર્મ પર ફેરિયાને 20 રૂપિયા માટે 200 રૃપિયાની નોટ આપી,

ફેરિયો પૈસા પરત કરે તે પહેલાં ટ્રેન ઉપડી ગઈ.. પછી જે થયું તેની તમે કલ્પના પણ નહીં કરી શકો...

આલેખનઃ રમેશ તન્ના 

આ આખી સત્ય ઘટના  સ્ટેટ બેન્ક ઓફ ઈન્ડિયાના કર્મચારી અને તેલુગુ લેખક આઇ. પી. શર્માએ વર્ણવેલી છે. તેમાં રહસ્ય છે, માનવતા છે, કરુણા છે અને એક જબરજસ્ત પોઝિટિવ સંદેશ છે.  

તેમના જ શબ્દોમાં આખી પોઝિટિવ સ્ટોરી માણીએ. ઓવર ટુ આઇ. પી. શર્મા....

વિશાખાપટનમ સ્ટેશન આવી પહોંચેલી જન્મભૂમિ ટ્રેનમાં હું અને મારાં પત્ની બેઠાં. અમારે rajahmundryમાં મારા એક મિત્રની પુત્રીના લગ્નમાં જવાનું હતું. વહેલી સવારનો ઠંડો પવન અને ટ્રેનના ગતિમય પ્રવાહે અમે ઝોકે ચડ્યાં. એક નાનકડા ટુની સ્ટેશને ટ્રેન ઊભી રહી ત્યારે અમારી આંખ ઊઘડી. 

સવાર થવામાં હતું એટલે મેં પ્લેટફોર્મ પર આમતેમ ફરી રહેલા ફેરિયાઓ તરફ નજર દોડાવી. મેં એક ફેરિયાને બે કપ કોફી આપવા માટે કહ્યું. તેણે કોફી ભરીને કપ લંબાવ્યા એટલે એક કપ મેં મારાં પત્નીના હાથમાં આપ્યો અને બીજો કપ મારા હાથમાં લઇ કોફીની ચૂસ્કી ભરી. કોફી બહુ સરસ હતી એટલે મેં વખાણ કરતાં તે ફેરિયાને કહ્યું "ભાઈ કેટલા પૈસા?"  મેં ગજવામાંથી મારુ વોલેટ કાઢ્યું અને 200 રૂપિયાની નોટ તેના તરફ લંબાવી. 

ફેરિયાએ કહ્યું,  "સાહેબ 20 રૂપિયા છુટા નથી?"  મેં નકારમાં માથું હલાવ્યું એટલે તેણે કોફીનું flask નચે મૂકીને પોતાના શર્ટના ઉપરના ગજવામાં ફંફોસવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ તેટલી વારમાં ટ્રેન ચાલવા લાગી. ફેરિયો પોતાના ગજવામાંથી છુટા પૈસા કાઢે તે પહેલાં તો ટ્રેને ઝડપ પકડી લીધી. ફેરિયો દોડતો દોડતો જોતો રહી ગયો. 

અમારો ડબ્બો એન્જિનથી બીજો જ હતો એટલે અમે ઝડપથી પ્લેટફોર્મથી બહાર નીકળી ગયા. હું તેને માથે હાથ દઇ ઓહો કરતાં જોઈ રહ્યો. હું પણ ખિસ્સામાં છુટા પૈસાની ખાતરી કર્યા વિના જ કોફીનો ઓર્ડર કરવા બદલ મારી જાતને કોસતો રહ્યો. ત્યાં સુધીમાં મારાં પત્નીએ ગુસ્સાથી બોલવાનું શરૂ કરી દીધું હતું. "અરે ભગવાન તમે કેવા મુરખ છો? ફેરિયા પાસેથી છુટા લીધા વિના જ તેના હાથમાં 200 રૂપિયાની નોટ પકડાવી દીધી? બેંકમાં નોકરીના તમારા અનુભવ કે ઉંમરનો કોઈ અર્થ ખરો?    

હાથમાં રહેલી કોફીનો સ્વાદ ખાટો થઈ ગયો. જેમતેમ કોફી પૂરી કરી મેં તેમને સમજાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો."માની લે કે તેણે મને છુટા પૈસા આપી દીધા હોત અને હું તેને નોટ આપું તે પહેલાં જો ટ્રેન ચાલુ થઈ ગઈ હોત તો તે ફેરિયાને નુકસાન ના ગયું હોત?"  

 

"શાનું નુકસાન ? અરે એને તો સવારથી અત્યાર સુધીમાં જ દસ મૂરખ મળી ગયા હશે એટલે એકાદ ગ્રાહકના 100- 200 રૂપિયા જાય તો પણ છેવટે તો તે સાંજ પડે હજાર બે હજારના નફામાં જ રહેવાનો છે." મારાં પત્નીએ મોં મચકોડતાં ઊંચા અવાજે કટાક્ષભર્યું હસતાં મને ગણિત સમજાવ્યું. 

"આપણે આવું ન વિચારવું જોઇએ. નાના માણસો પર ભરોસો મૂકવો જોઈએ. તેણે તો છુટા પૈસા આપવા હાથ લંબાવ્યો હતો, પરંતુ ટ્રેન ચાલવા લાગી તેમાં તેના બિચારાનો શું વાંક? આપણા પૈસા ખાઈ જવાનો તેનો ઈરાદો થોડો જ હતો?"  ફેરિયાનો બચાવ કરતો જોઈ મારાં ધર્મપત્ની મારા પર તાડૂક્યાં. "અરે આ લોકો આવી તકની રાહ જ જોતા હોય છે. એમને દિવસમાં તમારા જેવા દસ-બાર બકરા મળી જાય એટલે ઘણું થયું. આખા દિવસની કમાણી થઈ ગઈ." 

મારાં પત્ની મારી સામે આંખો કાઢીને બોલી રહ્યાં હતાં અને હું બાઘો બનીને ચૂપચાપ બેઠો હતો.  "તમે પ્રામાણિક અને સિદ્ધાંતવાદી છો એટલે બધા તમારા જેવા જ હોય એવું માની લેવાની જરૂર નથી". તેણે સહ પ્રવાસીઓ ઉપર આસપાસ નજર ફેરવી અને ચૂપ થઈ ગયાં. બધા મારી તરફ જોઈ રહ્યા હતા. ટ્રેન ગતિ પકડી ચૂકી હતી અને અમે ત્યાર પછીનું અનાવરમ સ્ટેશન પણ વટાવી ચૂક્યા હતા. મેં પણ મારા બાકીના છુટા પૈસા પાછા મળવાની આશા છોડી દીધી હતી.    

મારાં પત્ની માને છે કે માનવજાતમાં આંધળા વિશ્વાસના કારણે લોકો દ્વારા હું ઘણીવાર છેતરાઉ છું. જોકે તેમના આવા ઠપકાથી હું હવે ટેવાઈ ગયો છું અને તેઓ જ્યારે ઠપકો આપે છે ત્યારે હું ચૂપ રહેવાનું પસંદ કરું છું. જોકે તેમાં તેમનો પણ કોઈ વાંક નથી અને તે દર વખતે ખોટાં પણ નથી હોતાં. હું દ્રઢપણે એવું માનું છું કે આપણે બીજામાં સારપ જોવી જોઈએ. કેટલાક લોકો સારા ના હોય તો પણ લોકોમાં વિશ્વાસ મૂકવાનું બંધ કરી દેવું ન જોઈએ. કોઈ વ્યક્તિમાં સારપનો અભાવ હોય તો તે માટે તેની આસપાસનું વાતાવરણ અને ઉછેરની પરિસ્થિતિ પણ જવાબદાર હોઈ શકે છે. હું માનું છું કે દરેક વ્યક્તિમાં સારાપણું અને નબળાઈઓ સુષુપ્ત અવસ્થામાં પડેલાં જ હોય છે, પરંતુ સંજોગોના લીધે આપણે તેમાંથી એકને પસંદ કરીએ છીએ. જોકે આજના જેવા અનેક પ્રસંગોએ હું ખોટો પુરવાર થયો છું. અલબત્ત, તેનાથી મારા વિશ્વાસ પર કોઈ અસર થઇ નથી. હું માનું છું કે ધર્મ અથવા પ્રામાણિકતા એ વિશ્વાસના ચોથા પાયા પર અવલંબિત છે.

 "છોડ ને હવે! ગરીબ માણસો છે. આપણા પૈસાથી તે કાંઈ મહેલ થોડા જ ચણી લેવાના છે? ભૂલી જા હવે!" મેં તેમને શાંત પાડવાનો પ્રયત્ન કરતા વાત પૂરી કરી. તેઓ શાંત રહ્યાં અને મારા પ્રત્યેના પોતાના પ્રેમના કારણે ચૂપ રહ્યાં. હું પણ વાત ટૂંકી કરવાના મૂડમાં હોવાથી શાંત રહયો.    

ડબ્બો ચિક્કાર હતો અને ઘણા મુસાફરો ઊભા હતા. મેં મારી નજર પસાર થઈ રહેલાં લીલાછમ ખેતરો પર દોડાવી, પરંતુ હજી પણ ઘણા મુસાફરો મારી તરફ જોઈ રહ્યા હતા અને પોતપોતાની ધારણા મુજબ મારું મૂલ્યાંકન કરી રહ્યા હતા. કેટલાક મને મૂર્ખ માનતા હતા તો કેટલાક મારા તરફ સહાનુભૂતિ અને દયાની દ્રષ્ટિએ જોઈ રહ્યા હતા. કેટલાકને વળી વગર પૈસાનું મનોરંજન મળ્યું હતું અને તે  લોકો મલકાતા મોંએ મને જોઈ રહ્યા હતા. 

કેટલાકને વળી એ જાણવાની ઉત્સુકતા હતી કે હવે આગળ શું થાય છે. ત્યાં સુધીમાં આગળનું સ્ટેશન પણ નજીક આવી ગયું હતું અને ગાડી પિતાપૂરમની નજીક પહોંચી ગઈ હતી એટલે બધા અમારામાંથી રસ છોડીને પોતપોતાના વિચારોમાં ખોવાઈ ગયા હતા. 

ત્યાં જ ભીડ વચ્ચેથી મને એક અવાજ સંભળાયો . "સાહેબ 200 રૂપિયાની નોટ આપીને બે કોફી તમે જ લીધી હતી ને?" મેં તે અવાજ તરફ મોં ફેરવ્યું. જોયું તો એક કિશોર ભીડમાંથી જગ્યા કરતો મારી તરફ આવી રહ્યો હતો. આવીને તે મારી સીટ સામે ઊભો રહ્યો. અચાનક મને લાગ્યું કે જે ફેરિયા પાસેથી મેં કોફી લીધી હતી તે તો આવો નહોતો. એ તો આધેડ વયનો હતો.  "હા, બેટા ફેરિયા પાસેથી કોપી લઈને 200 રૂપિયાની નોટ મેં જરૃર આપી હતી, પરંતુ તે છુટા પૈસા આપે ત્યાં સુધીમાં ટ્રેન ચાલુ થઈ ગઈ હતી, પરંતુ એ કોફી આપનાર તું હતો એવું યાદ નથી." મેં પ્રામાણિકપણે તેને કહ્યું.  

"બરાબર છે સાહેબ, પણ ટુની સ્ટેશને કોફી તો તમે જ લીધી હતી ને?" તેણે મને ફરી સવાલ પૂછયો.

 "મારે ખોટું શું કામ બોલવું જોઈએ? તારે ખાતરી કરવી હોય તો આ બધા લોકોને તું પૂછી શકે છે."

 "ના,ના, એવું નથી સાહેબ. મને તમારા પર શંકા નથી, પણ મારાથી કોઈ ભૂલ ન થાય એટલા માટે જ હું ખાતરી કરવા પૂછી રહ્યો છું."આટલું કહી તેણે તેના ખિસ્સામાંથી 180 રૂપિયા કાઢીને મારા હાથમાં પકડાવી દીધા.

"ભાઈ તું કોણ?".

 "સાહેબ, હું કોફીવાળાનો દીકરો છું." મેં નવાઈપૂર્વક તેની સામે જોયું તો તેને મારી શંકા શું છે તેનો ખ્યાલ આવી ગયો. 

"સાહેબ રોજ એકાદ-બે આવા બનાવ બને જ છે. કારણ કે ટુની સ્ટેશન ગાડી થોડીવાર જ ઊભી રહે છે અને ઉતાવળમાં બે-ચાર મુસાફરોના છુટા પૈસા આપવાનું રહી જાય છે. એટલે હું પહેલેથી જ ટ્રેનમાં ચડી જાઉં છું અને જેમને જેમને છુટા પૈસા આપવાના બાકી રહી ગયા હોય તેમનો સંદેશો મારા પપ્પા મને મોબાઈલ ફોનથી આપી દે છે તેમાં કયા ડબ્બામાં કઈ બારી પાસે તે મુસાફર બેઠા હશે તેનું ઠેકાણું પણ આપે છે. આ બધા જ મુસાફરોને હું ખાતરી કરીને છુટા પૈસા આપી દઉં છું અને એકાદ-બે સ્ટેશન પછી ઉતરીને ફરી બીજી ટ્રેનમાં ટુની પહોંચી જાઉં છું. એ માટે મારા પપ્પા મને અગાઉથી જ છુટા પૈસા આપી રાખે છે." 

હું નવાઈથી અવાચક બનીને તેની સામે જોઈ રહ્યો હતો. થોડો સ્વસ્થ થઈ મેં તેને પૂછ્યું "ભાઈ તું ભણે છે?" "હા સાહેબ હું 10મા ધોરણમાં ભણું છું. મારે બપોરની સ્કૂલ હોવાથી હું સવારે મારા પપ્પાને મદદ કરું છું અને બપોર પછી મારો મોટો ભાઈ તેમને આ રીતે મદદ કરે છે." 

આ સાંભળી મને તેના પિતા સાથે વાત કરવાનું મન થયું એટલે મેં તેને તેના પિતાનો મોબાઈલ નંબર આપવા કહ્યું. તેણે નંબર આપ્યો એટલે મેં તેના પિતા સાથે વાત કરી. "ભાઈ તમારા દીકરાએ મને 180 રૂપિયા આપી દીધા છે અને તમારો આભાર માનવા જ હું તમને ફોન કરી રહ્યો છું. મને ખુશી છે કે તમે તમારાં બાળકોને માત્ર ભણાવી જ નથી રહ્યા, પરંતુ તેમનામાં પ્રામાણિકતા અને સદ્ભાવનાનાં મૂલ્યોનું સિંચન કરી રહ્યા છો" મેં તેમનાં વખાણ કરતાં કહ્યું. 

"આપનો પણ ખૂબ આભાર સાહેબ, કોઈકે તો મારી કદર કરી ખરી, નહીંતર અત્યારે આવો ફોન કરીને આભાર વ્યક્ત કરવાની કોને પડી હોય છે ? તેમને તો તેમના પૈસામાં જ રસ હોય છે. હું તો પાંચમા ધોરણ સુધી જ ભણેલો છું, એ જમાનામાં બાળકોને ભણવામાં નાની-નાની બોધ-કથાઓ આવતી હતી અને નૈતિક મૂલ્યોનું શિક્ષણ આ કથાઓ દ્વારા જ અપાતું હતું જેથી અમે સારું અને ખરાબ, સાચું અને ખોટું વિશે ફરક શીખી શકતા હતા. બસ આ સિદ્ધાંતોએ જ એક પ્રામાણિક અને સરળ જિંદગી જીવવાનું માર્ગદર્શન પુરુ પાડ્યું હતું." માત્ર પાંચ ચોપડી ભણેલા એ માણસની વાત અને વિચારો સાંભળીને હું આભો થઈ ગયો હતો.   

તેણે પોતાની વાત ચાલુ રાખી" સાહેબ આજની નિશાળોમાં તો આવાં મૂલ્યો શીખવવામાં આવતાં નથી અને બાળકોને જે શીખવાય છે તે તે પેલા મસાલેદાર અને આરોગ્યપ્રદ ખોરાક જેવું જ હોય છે. મારાં બાળકો જ્યારે ઘરમાં ભણતાં હોય છે ત્યારે હું તેમને સાંભળું છું અને જોઉં છું કે આપણા ભણતરમાં નૈતિક મૂલ્યોની કથાઓ કે પ્રેરણાદાયક કવિતાઓ જેવું કાંઈ હોતું નથી.  તેથી જ હું તેમને આવાં નાનાં નાનાં કામ સોંપીને જે મૂલ્યો હું જાણું છું તે તેમનામાં ઉતારવા પ્રયત્ન કરું છું બસ એટલું જ" આ નાના માણસની મહાનતા અને દીર્ઘદૃષ્ટિએ મને સ્તબ્ધ કરી દીધો. 

મેં કંઈ પણ બોલ્યા વગર તેના દીકરાનો ખભો થપથપાવીને શાબાશી આપી. પેલા છોકરાએ પાછા આપેલા 180 રૂપિયા હું જ્યારે મારા પાકીટમાં મૂકતો હતો ત્યારે મારા ચહેરા પરનું તેજ જોઈને મારાં પત્ની પણ અવાક થઈ ગયાં. તેમણે મનોમન માફી માગતાં હોય તેવું સ્મિત આપ્યું કારણ કે તેઓ જાણતાં હતાં કે મારા ચહેરાનો આનંદ પૈસા પાછા મળ્યાવો નહોતો.             

મને યાદ છે કે શ્રીમદ્ ભાગવતમાં પ્રામાણિકતા અથવા ધર્મને નંદી તરીકે વર્ણવવામાં આવેલો છે. જે પવિત્રતા, સ્વચ્છતા, દયા અને વિશ્વાસના ચાર પગ પર ઊભો છે. ભાગવતમાં આગાહી કરતાં એવું પણ કહેવાયું છે કે સમયના જવા સાથે આ ચારે પગ એક સમાન મજબૂત નહીં રહે તેને લીધે પ્રામાણિકતામાં પણ ઘટાડો થશે. સતયુગમાં વિકાસના પહેલા તબક્કામાં ધર્મનો આ નંદી ચારે મજબૂત પગ સાથે ઊભો રહેશે, પરંતુ યુગ પરિવર્તન સાથે એક પછી એક તેના પગ ભાંગવા લાગશે અને કળિયુગ આવતાં આવતાં આ ચારેય પગ તૂટી જશે અને વિશ્વાસ કે વિશ્વસનીયતા ધર્મ અથવા પ્રામાણિકતાના સ્વરૂપ તરીકે બાકી રહેશે.   

કોફી વેચીને પોતાના કુટુંબનું ગુજરાત ચલાવનારા આ ફેરિયાના કૃત્યથી એટલું તો સાબિત થાય છે કે આગાહી પ્રમાણે આજે પણ દુનિયામાં ધર્મ પ્રામાણિકતાના સ્વરૂપમાં ટકી રહ્યો છે અને તે ધર્મનો ચોથો પગ છે. સ્ટેશન આવતાં ટ્રેન ઊભી રહી એટલે પેલો કિશોર નીચે ઉતર્યો. મેં તેને જોઈને મનોમન તેના પિતા એટલે કે કોફી વેચનારા ફેરિયાને વંદન કર્યાં.

(મૂળ અંગ્રેજીમાંથી અનુવાદઃ ભરત રાજગોર. તેઓ આકાશવાણી અમદાવાદમાં ફરજનિષ્ઠ છે.)

સાભાર :- અમર કથા