એક સમય હતો જ્યારે બાળકોને ઘરમાં લાવવા માટે તેમને ફટકારવા પડતા હતા… બાળકોને બહાર રમવું એટલું ગમતું હતું કે તેઓ સવારે ઉઠતાવેંત બહાર જતા રહેતા અને સાંજે અંધારુ થઈ જાય તો પણ ઘરે આવવાનું નામ નહોતા લેતા અને એક આ સમય છે કે જ્યારે માતા-પિતાને પોતાના બાળકને બહાર રમવા મોકલવા માટે સમજાવવા પડે છે. પહેલાના સમયમાં ધકધકતો તડકો હોય, ઠંડી હોય કે વરસાદ પડતો હોય બાળકો ઘરની બહાર મિત્રો સાથે રમવાનું વધારે પસંદ કરતા હતા અને એક આ સમય છે કે જ્યારે બાળકોને એક ઘરમાં કે પોતાના રૂમમાં બેસી રહેવું વધારે પસંદ પડે છે. પહેલાના બાળકોની સરખામણીએ અત્યારના બાળકો સામાન્ય તડકામાં પણ બહાર જવાનું ટાળે છે અને સામાન્ય ઠંડી કે વરસાદમાં તેઓ બિમાર પડી જાય છે. જેનું કારણ છે કે તેઓ તેમનો મોટાભાગનો સમય ઘરમાં પસાર કરે છે તેથી તેમને તડકા, ઠંડી કે વરસાદની આદત જ પડી નથી. જે ખરેખર એક ચિંતાનો વિષય છે અને આવું થવા પાછળનું એક માત્ર કારણ છે સ્માર્ટફોન.
અને ગેજેટ્સનું એડિક્શન કહેવાય. અને બને તેટલું જલ્દી આ એડિક્શનથી પીછો છોડાવી દેવો જ લાભકારક રહેશે. કારણકે જેટલી ઝડપથી આવા ગેજેટ્સ અને ટેકનોલોજી વિકસી રહ્યા છે તેનાથી બમણી ઝડપથી તેનું એડિક્શન વધી રહ્યું છે જે ‘ઘાતક’ સાબિત થઈ શકે છે.
મા-બાપ જ બાળકોને સાચા માર્ગે લાવી શકે છે
આ હાઈટેગ યુગમાં માતા-પિતાએ જ બાળકોને સાચો માર્ગ બતાવવાનો છે. અત્યારે બાળકોનું સમગ્ર જીવન એક સ્ક્રિનમાં સમાઈ ગયું છે. અત્યારે દરેક વસ્તુ મોબાઈલ પર ઉપલબ્ધ છે. શું આવામાં બાળકોને સ્માર્ટફોનથી સંપૂર્ણપણે દૂર રાખવા યોગ્ય ગણાશે? બિલકુલ નહીં, કારણકે બાળકોને ટેક્નોલોજીથી દૂર રાખવાનો અર્થ થશે કે તેમને જીવનની ગતિથી વિકસવા દેવાની જગ્યાએ તેને હાથ પકડીને પાછળ ખેંચી લેવું…. જો તેમને સમય સાથે ચાલવું હશે તો સ્વાભાવિક છે કે તેમને ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરવાની આઝાદી આપવી જોઈએ. પરંતુ આ આઝાદીની એક સીમા હોવી જોઈએ, જે સીમા દરેક બાળકોના માતા-પિતાએ નક્કી કરવી જ જોઈએ. જો આ સીમા સમયસર નક્કી કરી લેવામાં નહીં આવે તો છેલ્લે માતા-પિતાને જ આ વાતનો ભારોભાર પસ્તાવો રહેશે.
- માતા-પિતાએ પોતે કેટલાક નિયમોનું પાલન કરવું જોઈએ. બાળકો સામાન્ય રીતે પોતાના માતા-પિતાને જોઈને જ બધુ શીખતા હોય છે. જો તમે કલાકો સુધી ગેજેટ્સનો ઉપયોગ કરતા હશો તો બાળકો પણ આ જ શીખશે.
- બાળકો માટે ગેજેટ્સનો ઉપયોગ કરવા દેવા માટે સમય મર્યાદા નક્કી કરો. ટીવી, સ્માર્ટફોન કે કમ્પ્યુટર કોઈ પણ હોય ૨૦ મિનિટ કરતા વધારે ઉપયોગ નુકશાનકારક છે.
- બાળક પૂરતી ઉંઘ લે છે કે નહીં તે અંગે ધ્યાન રાખવું ખૂબ જરૂરી છે. ગેજેટ્સના ઉપયોગ કરવાથી બાળકની ઉંઘ પર જરા પણ અસર ન થવી જોઈએ.
- બાળકની ફિઝિકલ એક્ટિવિટઝ વધારો. આઉટડોર ગેમ્સ અને એક્સરસાઈઝ માટે તેને પ્રેરિત કરો. જો તે ન માને તો બાળકને ગેજેટ્સ આપવાની સમય મર્યાદા ઘટાડી દો.
- બાળકને શાંત બેસાડી રાખવા માટે તેમને સ્માર્ટફોન આપવાની કે ટીવી ચાલુ કરી દેવાની આદત ક્યારેય ન પાડો.
- જમતી વખતે, હોમવર્ક કરતી વખતે અને સૂતી વખતે બાળકોને ગેજેટ્સથી દૂર રાખો.
- ઈન્ટરનેટ પર પેરેન્ટલ કંટ્રોલ રાખો. બાળકને ટેક્નોલોજીનો વિવેકપૂર્ણ ઉપયોગ કરતા શીખવો.
- સ્માર્ટફોન વાપરતી વખતે મોબાઈલને અમુક અંતરે રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે.
સ્માર્ટફોન, કમ્પ્યૂટર, લેપટોપ કે ટીવીનો સતત ઉપયોગ કરતી વખતે સમયાંતરે તેમાંથી બ્રેક લઈને આંખો પર ઠંડુ પાણી છાંટવાની આદત રાખો.
સાભાર :-
Navgujaratsamay