કારકિર્દી માર્ગદર્શન :- સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓ વિશે માહિતી

ગુજરાત સરકાર દ્વારા વિવિધ સરકારી વિભાગોમાં નોકરી માટે અનેક સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓનું આયોજન કરવામાં આવે છે. આ પરીક્ષાઓનું સંચાલન મુખ્યત્વે ત્રણ બોર્ડ અને અન્ય સ્વતંત્ર સંસ્થાઓ દ્વારા થાય છે.

ગુજરાત સરકાર દ્વારા લેવાતી મુખ્ય સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓની યાદી નીચે મુજબ છે:

ગુજરાત જાહેર સેવા આયોગ (GPSC) 

ગુજરાત સરકારના વિવિધ વિભાગો માટે વર્ગ-1, વર્ગ-2 અને વર્ગ-3ના અધિકારીઓની ભરતી માટે ઘણી પરીક્ષાઓ યોજે છે. આ પરીક્ષાઓનું આયોજન સરકારી જરૂરિયાત અને ખાલી જગ્યાઓ પર આધારિત હોય છે.

GPSC દ્વારા લેવાતી મુખ્ય પરીક્ષાઓની યાદી નીચે મુજબ છે:

💢 વર્ગ-1 અને વર્ગ-2 ની પરીક્ષાઓ

આ પરીક્ષાઓ રાજ્યની સૌથી ઉચ્ચ કક્ષાની સેવાઓ માટે લેવાય છે.  તેમાં સામાન્ય રીતે ત્રણ તબક્કા હોય છે: 

✍️ પ્રિલિમિનરી પરીક્ષા (હેતુલક્ષી), ✍️મુખ્ય લેખિત પરીક્ષા (વર્ણનાત્મક), અને 🗣️ઇન્ટરવ્યૂ.

👉ગુજરાત એડમિનિસ્ટ્રેટિવ સર્વિસ (GAS) વર્ગ-1: 

ડેપ્યુટી કલેક્ટર, ડીવાયએસપી, ડેપ્યુટી કમિશનર (જીએસટી) વગેરે જેવી ઉચ્ચ પદવીઓ.

👉ગુજરાત સિવિલ સર્વિસ (GCS) વર્ગ-1 અને વર્ગ-2: 

આમાં ડેપ્યુટી કલેક્ટર, ડીવાયએસપી, મામલતદાર, તાલુકા વિકાસ અધિકારી (TDO) જેવી ઘણી જગ્યાઓનો સમાવેશ થાય છે.

👉ગુજરાત મ્યુનિસિપલ ચીફ ઓફિસર: 

મ્યુનિસિપલ ચીફ ઓફિસર (વર્ગ-2) જેવી પોસ્ટ્સ.

👉ગુજરાત ઇજનેરી સેવાઓ (Gujarat Engineering Services): 

જુદા જુદા વિભાગો માટે ઇજનેરની જગ્યાઓ.

વર્ગ-3 ની પરીક્ષાઓ

આ પરીક્ષાઓ વર્ગ-3 ના પદો માટે લેવાય છે, જેમાં સામાન્ય રીતે પ્રિલિમ અને મેઈન્સ અથવા માત્ર પ્રિલિમ અને ઇન્ટરવ્યૂ હોય છે.

👉ડેપ્યુટી સેક્શન ઓફિસર (Dy.SO) અને ડેપ્યુટી મામલતદાર: 

આ એક લોકપ્રિય પરીક્ષા છે જે સચિવાલય અને અન્ય સરકારી વિભાગોમાં મહત્વપૂર્ણ પદો માટે લેવાય છે.

👉પોલીસ ઇન્સ્પેક્ટર (PI): 

પોલીસ વિભાગમાં ઇન્સ્પેક્ટરની જગ્યાઓ માટે.

👉સબ ઇન્સ્પેક્ટર ઓફ મોટર વ્હીકલ (Sub Inspector of Motor Vehicle - RTO): 

વાહનવ્યવહાર વિભાગમાં ઇન્સ્પેક્ટરની જગ્યાઓ માટે.

 

👉એકાઉન્ટ ઓફિસર અને સેલ્સ ટેક્સ ઇન્સ્પેક્ટર: 

નાણા વિભાગમાં એકાઉન્ટન્ટ અને ઇન્સ્પેક્ટરના પદો માટે.

👉અન્ય:- 

આ ઉપરાંત, GPSC દ્વારા મેડિકલ ઓફિસર, પ્રોફેસર, લેક્ચરર, એગ્રીકલ્ચર ઓફિસર અને અન્ય ટેકનિકલ તેમજ નોન-ટેકનિકલ પદો માટે પણ સમયાંતરે પરીક્ષાઓનું આયોજન કરવામાં આવે છે.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ગુજરાત ગૌણ સેવા પસંદગી મંડળ (GSSSB)

આ મંડળ ગુજરાત સરકારના વિવિધ વિભાગોમાં વર્ગ-3 ના ગૌણ સેવાના પદો માટે પરીક્ષાઓ યોજે છે. આ મંડળ દ્વારા લેવાતી મુખ્ય પરીક્ષાઓમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

✍️બિન સચિવાલય ક્લાર્ક અને ઓફિસ આસિસ્ટન્ટ

✍️હેડ ક્લાર્ક

✍️જુનિયર ક્લાર્ક

✍️સિનીયર ક્લાર્ક

✍️સબ-ઓડિટર/સબ-એકાઉન્ટન્ટ

✍️સચિવાલય ઓફિસ સુપરિન્ટેન્ડન્ટ

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ગુજરાત પંચાયત સેવા પસંદગી મંડળ (GPSSB)

આ મંડળ પંચાયત વિભાગ હેઠળના પદો માટે ભરતી કરે છે, 

જેમાં મુખ્યત્વે નીચેની પરીક્ષાઓનો સમાવેશ થાય છે:

✍️તલાટી-કમ-મંત્રી (ગ્રામ પંચાયત સેક્રેટરી)

✍️જુનિયર ક્લાર્ક

✍️મુખ્ય સેવિકા

✍️ MPHW, FHW હેલ્થ વર્કર

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ગુજરાત પોલીસ ભરતી બોર્ડ (GPRB)

આ બોર્ડ ગુજરાત પોલીસ દળમાં ભરતી માટેની પરીક્ષાઓનું આયોજન કરે છે, જેમાં નીચેના પદોનો સમાવેશ થાય છે:

✍️પોલીસ સબ-ઇન્સ્પેક્ટર (PSI)

✍️લોકરક્ષક દળ (LRD) / પોલીસ કોન્સ્ટેબલ

✍️આસિસ્ટન્ટ સબ-ઇન્સ્પેક્ટર (ASI)

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

આ ઉપરાંત, અન્ય સંસ્થાઓ દ્વારા પણ કેટલીક સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓ લેવાય છે:

✍️ગુજરાત હાઈકોર્ટ: 

ડેપ્યુટી સેક્શન ઓફિસર, આસિસ્ટન્ટ, સ્ટેનોગ્રાફર, ડ્રાઇવર, બેલિફ વગેરેની ભરતી માટે.

✍️શિક્ષક સેવા પસંદગી સમિતિ: 

શિક્ષકોની ભરતી માટે TET (Teacher Eligibility Test) અને TAT (Teacher Aptitude Test) જેવી પરીક્ષાઓ.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ojas.gujarat.gov.in

આ પરીક્ષાઓની જાહેરાત સંબંધિત બોર્ડની સત્તાવાર વેબસાઈટ પર પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવે છે, અને ઉમેદવારો ઓનલાઈન અરજી કરવા માટે ojas.gujarat.gov.in પોર્ટલનો ઉપયોગ કરે છે.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Banking Job માટે :- 

બેંકમાં નોકરી મેળવવા માટે ઘણી સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓ લેવાય છે. આ પરીક્ષાઓ મુખ્યત્વે સરકારી અને ખાનગી બેંકોમાં વિવિધ પદો માટે હોય છે. અહીં કેટલીક મુખ્ય પરીક્ષાઓની યાદી આપેલી છે:

1. IBPS (Institute of Banking Personnel Selection) દ્વારા લેવાતી પરીક્ષાઓ:

IBPS PO (Probationary Officer): આ પરીક્ષા સરકારી બેંકોમાં પ્રોબેશનરી ઓફિસર (PO) તરીકે ભરતી માટે લેવાય છે.

IBPS Clerk: આ પરીક્ષા સરકારી બેંકોમાં ક્લાર્ક તરીકેની નોકરી માટે લેવાય છે.

IBPS SO (Specialist Officer): આ પરીક્ષા IT, HR, કાયદો (Law) જેવા ખાસ ક્ષેત્રો માટે સ્પેશિયાલિસ્ટ ઓફિસરની ભરતી માટે લેવાય છે.

IBPS RRB (Regional Rural Banks): આ પરીક્ષા ગ્રામીણ બેંકોમાં ઓફિસર અને આસિસ્ટન્ટ (ક્લાર્ક) પદો માટે લેવાય છે.

2. SBI (State Bank of India) દ્વારા લેવાતી પરીક્ષાઓ:

SBI PO: સ્ટેટ બેંક ઓફ ઇન્ડિયામાં પ્રોબેશનરી ઓફિસરની ભરતી માટે આ પરીક્ષા લેવાય છે.

SBI Clerk: સ્ટેટ બેંક ઓફ ઇન્ડિયામાં ક્લાર્ક (જુનિયર એસોસિએટ)ની ભરતી માટે આ પરીક્ષા લેવાય છે.

3. RBI (Reserve Bank of India) દ્વારા લેવાતી પરીક્ષાઓ:

RBI Grade B: રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયામાં ગ્રેડ B ઓફિસરની ભરતી માટે આ પરીક્ષા સૌથી પ્રતિષ્ઠિત માનવામાં આવે છે.

RBI Assistant: રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયામાં આસિસ્ટન્ટ તરીકેની નોકરી માટે આ પરીક્ષા લેવાય છે.

4. અન્ય પરીક્ષાઓ:

કેટલીક ખાનગી બેંકો જેમ કે HDFC Bank, ICICI Bank, Axis Bank પણ પોતાના સ્તરે ભરતી પરીક્ષાઓ અને ઇન્ટરવ્યુનું આયોજન કરે છે.

આ બધી પરીક્ષાઓમાં સામાન્ય રીતે પ્રિલિમિનરી પરીક્ષા, મુખ્ય પરીક્ષા (Mains), અને ત્યારબાદ ઇન્ટરવ્યુ (અથવા ક્યારેક ખાલી મુખ્ય પરીક્ષા અને ઇન્ટરવ્યુ) જેવા તબક્કા હોય છે. પરીક્ષાના મુખ્ય વિષયોમાં ગણિત (Quantitative Aptitude), રીઝનિંગ (Reasoning Ability), અંગ્રેજી ભાષા (English Language), જનરલ અવેરનેસ (General Awareness) અને કમ્પ્યુટર નોલેજનો સમાવેશ થાય છે.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

યુનિયન પબ્લિક સર્વિસ કમિશન (UPSC)  

યુનિયન પબ્લિક સર્વિસ કમિશન (UPSC) એ ભારતની સર્વોચ્ચ સંસ્થા છે જે કેન્દ્ર સરકારના વિવિધ વિભાગો માટે ઉચ્ચ કક્ષાના અધિકારીઓની ભરતી કરે છે. UPSC દ્વારા લેવાતી મુખ્ય પરીક્ષાઓની યાદી નીચે મુજબ છે:

સિવિલ સર્વિસ પરીક્ષા (CSE)

આ ભારતની સૌથી પ્રતિષ્ઠિત પરીક્ષા છે, જેના દ્વારા વિવિધ ઉચ્ચ પદ માટે અધિકારીઓની પસંદગી કરવામાં આવે છે. 

આ પરીક્ષાના ત્રણ તબક્કા હોય છે:

👉 પ્રિલિમિનરી પરીક્ષા: 

હેતુલક્ષી (MCQ) પ્રકારના બે પેપર હોય છે.

👉મુખ્ય પરીક્ષા: નવ વર્ણનાત્મક (Descriptive) પેપર હોય છે.

👉વ્યક્તિત્વ કસોટી (ઈન્ટરવ્યૂ): અંતિમ તબક્કો જેમાં ઉમેદવારના વ્યક્તિત્વનું મૂલ્યાંકન થાય છે.

આ પરીક્ષા દ્વારા નીચેના પદો માટે ભરતી થાય છે:

👉ભારતીય વહીવટી સેવા (Indian Administrative Service - IAS)

👉ભારતીય પોલીસ સેવા (Indian Police Service - IPS)

👉ભારતીય વિદેશ સેવા (Indian Foreign Service - IFS)

👉ભારતીય મહેસૂલ સેવા (Indian Revenue Service - IRS)

👉અન્ય ઘણી કેન્દ્રીય સેવાઓ (ગ્રુપ A અને B)

એન્જિનિયરિંગ સર્વિસ પરીક્ષા (ESE)

આ પરીક્ષા દ્વારા સિવિલ, મિકેનિકલ, ઇલેક્ટ્રિકલ અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ એન્જિનિયરિંગના ક્ષેત્રમાં ઉચ્ચ પદો પર ભરતી કરવામાં આવે છે.

👉કમ્બાઈન્ડ ડિફેન્સ સર્વિસિસ (CDS) પરીક્ષા

આ પરીક્ષા દ્વારા ભારતીય સૈન્ય (આર્મી, નેવી અને એર ફોર્સ) માં અધિકારીઓ તરીકેની ભરતી કરવામાં આવે છે.

👉નેશનલ ડિફેન્સ એકેડમી (NDA) અને નેવલ એકેડમી (NA) પરીક્ષા :- 

આ પરીક્ષા દ્વારા 12માં ધોરણ પછી યુવાનોને સશસ્ત્ર દળોમાં અધિકારી બનવાની તક મળે છે.

👉ઇન્ડિયન ફોરેસ્ટ સર્વિસ (IFoS) પરીક્ષા

આ પરીક્ષા ખાસ કરીને વન વિભાગમાં અધિકારીઓની ભરતી માટે લેવામાં આવે છે. આ પરીક્ષા સિવિલ સર્વિસ પરીક્ષાની પ્રિલિમિનરી પરીક્ષા સાથે જ યોજાય છે, પરંતુ મુખ્ય પરીક્ષા અને ઇન્ટરવ્યૂ અલગથી હોય છે.

👉કમ્બાઈન્ડ જીઓ-સાયન્ટિસ્ટ એન્ડ જીઓલોજિસ્ટ પરીક્ષા

આ પરીક્ષા ભૂસ્તરશાસ્ત્રીઓ અને વૈજ્ઞાનિકોની ભરતી માટે લેવામાં આવે છે.

આ ઉપરાંત, UPSC દ્વારા અન્ય ઘણી પરીક્ષાઓ પણ લેવામાં આવે છે, જે ચોક્કસ વિભાગો અને પદો માટે હોય છે, જેમ કે:

👉સ્પેશિયાલિસ્ટ કેડર માટેની પરીક્ષાઓ

👉સેન્ટ્રલ આર્મ્ડ પોલીસ ફોર્સિસ (CAPF) પરીક્ષા

👉અન્ય વિભાગીય પરીક્ષાઓ.