Monday, September 11, 2023

STD 12 Commerce BA IMP Question GUJARAT BOARD March 2024 [Part A]

GSEB Board Exam

STD 12 Commerce કોમર્સ

BA વાણિજ્ય વ્યવસ્થા અને સંચાલન

IMP Question



◆◆~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~◆◆◆

B Section

【વિભાગ B 】

【Che 1, 3, 4, 5, 6, 10, 12 】

(પ્રત્યેકના 1 ગુણ)

1. IIM નું પૂરૂં નામ જણાવો.

2. મધ્ય સપાટી સંચાલન બીજા કયા નામથી ઓળખાય છે ?

3. સંચાલન એટલે શું ?

4. યંત્રની ગોઠવણી અને સમારકામને લગતા કાર્યો સંચાલનની કઈ સપાટીએ થાય છે ?

5. જુઓ અને આગળ વધો' નો સિદ્ધાંત કયારે અપનાવાય છે.

6. અંદાજપત્રના પ્રકારો જણાવો.

7. એકમનું જીવન ધ્યેય નક્કી કરતી યોજના કઈ છે ?

8. આયોજન કયા-કયા ક્ષેત્રમાં જોવા મળે છે. ?

9. વ્યવસ્થાતંત્ર એટલે શું ?

10. સત્તા સોંપણી કોને કહેવાય ?

11. કયા વ્યવસ્થાતંત્ર ને લશ્કરી વ્યવસ્થાતંત્ર કહે છે ?

12. અવૈધિક વ્યવસ્થાતંત્ર એટલે શું?

13. ઉત્તરદાયિત્વ કોને કહેવાય ?

14. વર્તમાન સમયમાં મોટા ભાગના એકમો હવે કર્મચારી વ્યવસ્થાના વિભાગને ક્યા વિભાગ તરીકે ઓળખાવે છે?

15. ઉમેદવારની આવડત કઈ કસોટી દ્વારા નક્કી થાય છે.?

16. H.R.M. નું વિસ્તૃત સ્વરૂપ આપો.

17. કર્મચારીઓની પસંદગી માટે લેવાતી કસોટીઓના નામ જણાવો.

18. પસંદગીની પ્રક્રિયાનો આધાર જણાવો.

19. ભરતી માટેનાં કારણો જણાવો.

20. દોરવણીના તત્ત્વો જણાવો.

21. દોરવણીની વ્યાખ્યા આપો.

22. શારીરિક જરૂરિયાતોમાં કઈ જરૂરિયાતોનો સમાવેશ થાય છે ?

23. નફાભાગ એટલે શું ?

24. નિરીક્ષણનો અર્થ આપો.

25. આધુનિક માહિતીસંચારના સાધનો જણાવો.

26. માર્કેટિંગ મિશ્ર ના 4P કયા નામે ઓળખવામાં આવે છે?

28. BIS ની કામગીરી જણાવો.

28. શૂન્ય સપાટીવાળી વિતરણ વ્યવસ્થા એટલે શું ?

29. બ્રાન્ડિંગ એટલે શું?

30. પ્રસિદ્ધિનો અર્થ આપો.

31. વૈશ્વિકીકરણનો અર્થ આપો.

32. વેચાણવૃદ્ધિ એટલે શું? 

33. વિદેશી હૂંડીયામણ માટે ભારતમાં કર્યો કાયદો અસ્તિત્વમાં છે ?

34. GST નું વિસ્તૃતરૂપ આપો.

35. ધંધાકીય પર્યાવરણ સાથે સંકળાયેલ પરિબળોના નામ આપો.

36. FEMA નું વિસ્તૃત રૂપ લખો.

37. માથાદીઠ આવકમાં ક્યારે વધારો થઈ શકે ?

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Section C 

【 વિભાગ C 】

[Che 1, 2, 4, 5, 6, 10, 11, 12]

નીચે આપેલા પ્રશ્નોના માગ્યા મુજબ ઉત્તર લખો.  

(પ્રત્યેકના 2 ગુણ)

1. “સંચાલન એ વિજ્ઞાન છે" - સમજાવો.

2. સંચાલનની ઉચ્ચ સપાટીએ કોનો કોનો સમાવેશ થાય છે ?

3. સંચાલનથી સમાજને કયા લાભ મળે છે ?

4. કિંમત અંગેના નિર્ણયોમાં કઈ કઈ બાબતોનો સમાવેશ થાય છે?

5. સંકલનનો અર્થ આપો.

6. વૈજ્ઞાનિક સંચાલન એટલે શું ?

7. ‘Rule ofThumb' કોને કહે છે ?

8. હુકમની એકવાક્યતાનો સિદ્ધાંત જણાવો.

9. પીટર એફ. ડ્રકરનું સંચાલન ક્ષેત્રે પ્રદાન સમજાવો.

10. હેનરી ફેયોલે ઔધોગિક સાહસોની પ્રવૃત્તિઓને કયા છ ભાગમાં વહેંચી છે ? નામ આપો.

11. વિકેન્દ્રીકરણની મર્યાદાઓ જણાવો,

12. રૈખિક વ્યવસ્થાતંત્ર ને શા માટે વિભાગીય વ્યવસ્થાતંત્ર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે ?

13. સત્તા સોંપણીના મૂળ તત્ત્વોની માત્ર આકૃતિ દોરો.

14. શ્રેણિક વ્યવસ્થાતંત્રની માત્ર આકૃતિ દોરો.

15. વૈધિક વ્યવસ્થાતંત્રની કોઈપણ ચાર લાક્ષણિકતાઓ જણાવો.

16. ઉત્તરદાચિત્વ એટલે શું ? ઉદાહરણ આપી સમજાવો.

17. શ્રેણિક વ્યવસ્થાતંત્રનો અર્થ આપો.

18. સત્તા સોંપણીના મૂળ તત્ત્વોના નામ આપો.

19. વૈધિક અને અવૈધિક વ્યવસ્થાતંત્ર એકબીજાને પૂરક છે સમજાવો.

20. પ્રતિક્ષા યાદી એટલે શું ?

21. ભરતીના કોઈ પણ ચાર બાહ્ય પ્રાપ્તિસાધનોનાં નામ લખો.

22. કર્મચારીની પસંદગી માટે લેવાતી કસોટીના નામ જણાવો.

23. તાલીમ અને વિકાસ વચ્ચે તફાવતના બે- બે મુદ્દા જણાવો.

24. કર્મચારીની પસંદગી માટે લેવાતી કસોટીના નામ આપો.

25. વિકાસ એટલે શું ?

26. ભરતી માટેના આંતરિક પ્રાપ્તિ સ્થાનોના નામ લખો.

27. તાલીમનો અર્થ આપો.

28. ભરતી એટલે શું ?

29. બૌદ્ધિક કસોટી અને અભિરુચિ કસોટી દ્વારા શું જાણી શકાય છે?

30. ધંધાકીય કસોટી અને મનોવૈજ્ઞાનિક કસોટી દ્વારા શું જાણી શકાય છે?

31. સારા નેતાના બૌદ્ધિક ગુણો જણાવો.

32. આત્મસિધ્ધિની જરૂરિયાત એટલે શું ? તેનું કોઈ એક ઉદાહરણ લખો.

33. અનૌપચારિક માહિતીસંચાર એટલે શું ?

34. નેતૃત્વનો અર્થ આપો.

35. કર્મચારી કલ્યાણ કારક પ્રવૃત્તિ અને સુવિધાઓમાં કઈ બાબતોનો સમાવેશ થાય છે?

36. માસ્લોની જરૂરિયાતોનો અગ્રતાક્રમ આકૃતિ દ્વારા દર્શાવો.

37. દોરવણીના તત્ત્વોની યાદી આપો.

38. પ્રોત્સાહનનો અર્થ સમજાવો.

39. સહભાગીદારી એટલે શું ?

40. માહિતીસંચારની પધ્ધતિઓમાં દૃશ્ય અને શ્રાવ્ય સાધનોના નામ આપો.

41. અભિપ્રેરણથી મજૂર ફેરબદલી દરમાં ઘટાડો થાય છે. કઈ રીતે લેબલિંગના ચાર કર્યો જણાવો. 

42. લેબલિગના ચાર કાર્યો જણાવો.

43. સારા વેચાણકર્તાની કોઈ પણ ચાર લાક્ષણિકતાઓ જણાવો.

44. બજાર પ્રક્રિયાની વેચાણ વિભાવના સમજાવો.

45. માલનો સંગ્રહ શા માટે કરવામાં આવે છે?

46. વિતરણના માધ્યમો (પ્રકાર) જણાવો.

47. બજાર સંશોધનનો અર્થ આપો.

48. પેદાશ વિભાવનાની સમજ આપો.

49. માર્કેટિંગ મિશ્ર એટલે શું? તેમાં શેનો સમાવેશ થાય છે.

50. CGSI અને CUTS નું વિસ્તૃત રૂપ આપો.

51. ગ્રાહકોનું કઈ રીતે શારિરીક અને માનશીક શોષણ થાય છે ?

52. ટ્રસ્ટીશીપના સિધ્ધાંત અને ગ્રાહક સુરક્ષા વિશે નોંધ લખો.

53. પર્યાવરણને સુસંગત પેદાશો અંગે માહિતી આપો.

54. તકરાર નિવારણ માટેની ત્રિસ્તરીય પધ્ધતિ વિશે જણાવો,

55. જાહેર હિતની અરજી વિશે ટૂંકમાં જણાવો.

56. ગ્રાહક શોષણ વિષે માહિતી આપો.

57. ધંધાકીય પર્યાવરણને અસર કરતા સાંસ્કૃતિક પરિબળો જણાવો.

58. ખાનગીકરણની કોઈપણ ચાર નકારાત્મક અસરો જણાવો,

59. ધંધાકીય પર્યાવરણમાં કયા પરિબળોનો સમાવેશ થાય છે?

60. ખાનગીકરણનો અર્થ આપો.

61. WTO અને GATTનું વિસ્તૃત રૂપ.

62. વૈશ્વિકીકરણની ચાર હકારાત્મક અસર જણાવો.

63. ધંધાકીય પર્યાવરણને અસર કરતાં બાહ્ય પરિબળોના નામ આપો.

64. રાજકોષીય નીતિ કઈ બાબતો સાથે સંકળાયેલ છે ?

65. માથાદીઠ આવકમાં ક્યારે વધારો થઈ શકે,

66. ધંધાકીય પર્યાવરણના રાજકોષીય પરિબળો એટલે શું ?

67. ધંધાકીય પરિબળોના સામાજીક પરિબળો વિશે સમજાવો.

68. ઉદારીકરણનો અર્થ સમજાવો.

69. ‘તાલીમ ખર્ચાળ છે પરંતુ તેની ગેરહાજરી વધુ ખર્ચાળ છે’ - વિધાન સમજાવો.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Section D 
【 વિભાગ D 】
Che 1, 2, 4, 10, 12
નીચે આપેલા પ્રશ્નોના માગ્યા મુજબ ઉત્તર લખો. 
( પ્રત્યેકના 3 ગુણ)

1. સંચાલનનું મહત્ત્વ સમજાવો.
2. માર્કેટિંગ (બજારીય) સંચાલનનો અર્થ આપી તેના કાર્યોની ટૂંકમાં સમજૂતી લખો.
3. ઉચ્ચ સપાટી સંચાલનના કાર્યો જણાવો.
4. માનવ સંસાધનનું મહત્ત્વ જણાવો.
5. સંચાલનની તળ સપાટીના કાર્યો જણાવો,
6. “સંચાલન એ વ્યવસાય છે.' – સમજાવો.
7. નાણાકીય સંચાલનના કાર્યો જણાવો. (કોઈ પણ છ કાર્યો)
8. સંચાલનની વિવિધ સપાટીઓના નામ આપી આકૃતિ દોરો.
9. સંકલનનું મહત્ત્વ જણાવો.
10. મધ્યસપાટી અને તળસપાટી સંચાલન વચ્ચેના તફાવતના કોઈ પણ છ મુદ્દા લખો.
11. સંચાલનના સિદ્ધાંતોનું મહત્ત્વ સમજાવો.
12. હેનરી ફેયોલના કોઈ પણ છ સિદ્ધાંતો સમજાવો.
13. હેનરી ફેયોલે ઔધોગિક સાહસોની પ્રવૃત્તિને કયા છ ભાગમાં વહેંચી છે સ્પષ્ટ કરો.
14. પીટર એફ. ડુકરનું સંચાલન ક્ષેત્રે પ્રદાન જણાવો.
15. આધુનિક વિચારધારાઓ વિશે ટૂંકનોધ લખો.
16. વ્યવસ્થાતંત્રની લાક્ષણિકતાઓ સમજાવો .
17. સત્તા સોંપણીનું મહત્ત્વ સમજાવો.
18. વ્યવસ્થાતંત્રની પ્રક્રિયાના તબક્કા ટૂંકમાં સમજાવો.
19. રૈખિક વ્યવસ્થાતંત્રની રચના આકૃતિ સહિત સમજાવો.
20. સત્તા સોંપણી એટલે શું ? તેના મૂળતત્વો દર્શાવતી આકૃતિ દોરો.
21. અવૈધિક વ્યવસ્થાતંત્રની છ લાક્ષણિકતાઓ સમજાવો.
22. સતા સોંપણીના મૂળ તત્વો સમજાવો.
23. વિકેન્દ્રીકરણનું મહત્ત્વ સ્પષ્ટ કરો.
24. કાર્યાનુસાર વ્યવસ્થાતંત્રની આકૃતિ દોરો.
25. શ્રેણિક વ્યવસ્થાતંત્ર વિશે નોંધ લખો.
26. કાર્યાનુસાર વ્યવસ્થાતંત્ર રચના સહિત સમજાવો.
27. બજારીય પ્રક્રિયા અને વેચાણ તફાવતના ત્રણ મુદ્દા જણાવો.
28. બ્રાન્ડિંગની છે લાક્ષણિકતાઓ જણાવો.
29. જાહેરાતના કાર્યો સમજાવો.
30. કિંમતને અસર કરતાં ત્રણ પરિબળોની ચર્ચા કરો.
31. વેચાણ-વૃદ્ધિની છ પ્રયુક્તિઓ ટૂંકાં સમજાવો.
32. બજાર પ્રક્રિયાની આકૃતિ દોરો.
33. જાહેરાત સામે વિરોધ વિશે ટૂંકનોંધ લખો.
34. જાહેરાત સંપર્કમાં કઈ પ્રવૃત્તિઓનો સમાવેશ થાય છે.
35. સારા વેચાણકર્તાના લક્ષણો જણાવો.
36. પેદાશની કિંમતને અસર કરતાં પરિબળો સમજાવો.
37. ધંધાકીય પર્યાવરણનું મહત્વ ટૂંકમાં સમજાવો.
38. વૈશ્વિકીકરણની હકારાત્મક અસરો સમજાવો.
39. ઉદારીકરણનો અર્થ આપી તેની ચાર અસરો જણાવો.
40. વૈશ્વિકીકરણનો અર્થ આપી તેની નકારાત્મક અસરો આપો.
41. ધંધાકીય પર્યાવરણના સામાજીક પરીબળો વિશે ટુંકનોંધ લખો.
42. ધંધાકીય પર્યાવરણને અસર કરતા પરીબળોની માત્ર યાદી બનાવો.
43. ખાનગીકરણની હકારાત્મક અસરો જણાવો,
44. ખાનગીકરણની નકારાત્મક અસરો જણાવો.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

  Section E 
【 વિભાગ E 】
Che 3, 5, 6, 11
નીચે આપેલા પ્રશ્નોના માગ્યા મુજબ ઉત્તર લખો. 
(પ્રત્યેકના 5 ગુણ)

1. આયોજનનો અર્થ આપી તેની લાક્ષણિકતાઓ સમજાવો.
2. આયોજનની પ્રક્રિયા સમજાવો ?
3. આયોજનની મર્યાદા સમજાવો ?
4. યોજનાના પ્રકારો સમજાવો.
5. તાલીમ અને વિકાસ વચ્ચે તફાવત સમજાવો.
6. તાલીમ એટલે શું ? તેનું મહત્ત્વ સમજાવો .
7. કર્મચારી વ્યવસ્થાનો અર્થ આપી તેનાં લક્ષણો જણાવો.
8. ભરતીના પ્રાપ્તિ સ્થાન જણાવી બાહ્ય પ્રાપ્તિ સ્થાનોની વિગતે સમજ આપો.
9. પસંદગી ની પ્રક્રિયા સમજાવો.
10. ભરતીનો અર્થ આપી તેનાં આંતરિક પ્રાપ્તિ સ્થાનો સમજાવો.
11. કર્મચારી વ્યવસ્થાને સ્પષ્ટ કરી તેનું મહત્ત્વ સમજાવો. 
12. માસ્લોની જરૂરિયાતોનો અગ્રતાક્રમ સમજાવો. 
13. નાણાકીય અને બિન-નાણાકીય પ્રોત્સાહનો સમજાવો.
14. વૈધિક અને અવૈધિક માહિતીસંચારનો તફાવત જણાવો.
15. દોરવણીનો અર્થ આપી તેની લાક્ષણિકતાઓ સમજાવો.
16. માહિતીસંચારના અવરોધો સમજાવો.
17. ગ્રાહક સુરક્ષાનો અર્થ આપી તેના અધિકારો સમજાવો.
18. ગ્રાહક સુરક્ષાના કાયદા મુજબ ગ્રાહકને મળવા પાત્ર રાહતો જણાવો. 
19. ગ્રાહક સુરક્ષાનું મહત્ત્વ સમજાવો. 
20. ગ્રાહક સુરક્ષા કાયદા મુજબની ત્રિસ્તરીય તકરાર નિવારણ માટેની વ્યવસ્થા સમજાવો.
21. ગ્રાહક સુરક્ષાના કાયદા મુજબ ગ્રાહકોની જવાબદારીઓ વર્ણવો.